Observer Object

De eerste versie van Observer Object is een exacte kopie van het hoofd van de kunstenaar. Het is voorzien van aanraak- en druksensoren en LED-verlichting achter een witte siliconen huid. In de oogkassen zijn camera's bevestigd met software die het gezicht van de toeschouwer herkent en volgt. Wanneer het hoofd iemand ziet, kan deze persoon zijn eigen beeltenis in een 3D-omgeving aansturen met de bewegingen van zijn hoofd. Door op de oplichtende plekken op het gezicht te drukken verandert het geprojecteerde zelfbeeld.

Zelfportret

In dit interactieve zelfportret kijk je door mijn ogen -de ogen van het kunstwerk- naar jezelf. Door een activiteit van zien en aanraken wordt je betrokken in iets dat te vergelijken is met het tekenen van een zelfportret, met de tactiele feedback van het potlood en de naar buiten gerichte aandacht van het oog. Het aanraken en bedienen van een artificieel hoofd geeft een andere -intiemere ervaring- met een elektronische interface dan dat we gewend zijn van de ons omringende apparaten. In de meeste gevallen zijn apparaten een extensie van het menselijk lichaam; in dit ontwerp is de menselijke vorm een extensie van het apparaat.

Menselijk gezicht als interface

Het menselijke gezicht is waarschijnlijk een van de eerste interfaces die wij leren te begrijpen in ons leven. Delen van onze hersenen zijn helemaal gewijd aan het herkennen van gezichten en het lezen van emoties.
We vinden het leuk om naar gezichten te kijken. We communiceren door gezichten. Wij stellen ons voor dat de Mona Lisa naar ons terugkijkt. Veel dingen hebben een gezicht als we ernaar zoeken. De animistische benadering die oosterse culturen hebben mbt technologie suggereert een geest in alle materie. Volgens Rotteveel is het gezicht de meest natuurlijke interface voor technologie.

Van zelfportret naar zelfbeeld

Het zelfportret is meer dan het vastleggen van een spiegelbeeld met verf op doek. Door de rol van kunstenaar, subject en onderzoeker te verenigen, biedt het zelfportret de meest intieme toegang tot het artistieke bewustzijn. De kunstenaar gaat als het ware onder het eigen mes, om zichzelf als object te ontleden en te herontwerpen. In het verleden was het zelfportret een manier om je vaardigheden te tonen als kunstenaar. In de vorige eeuw werd het zelfportret een manier om de interne processen, de zelfreflectie, uit te beelden. Tegenwoordig is het zelfportret compleet geïntegreerd in het dagelijks leven van iedereen. Wij maken allemaal digitale foto's van onszelf voor bijvoorbeeld onze identiteit op Facebook. We denken er niet eens meer over na wat het maken van dit zelfbeeld betekent.

Met dit werk probeert Rotteveel mensen bewust te maken van hoe het proces van 'zien en gezien worden' werkt. Het zien is een feedback-loop waarbinnen de waarnemer wordt betrokken in het kunstwerk. ObserverObject is zowel een object als een waarnemer dat transformeert door de daad van het zien. Er is niet zoiets als een waarnemer of een object; wat zichzelf 'ik' noemt bevindt zich ergens tussen de mens en het ding; een gedeelte van het 'ik' is de kijker en een ander gedeelte het object.