Homo Ludens

Dat spelen een veel oudere gewoonte is dan lezen, een alom erkende wijze van cultuuroverdracht, wordt vaak vergeten. Steven Johnson schrijft hierover in zijn boek Alle slechte dingen zijn goed voor je (2005): Om als mens volledig te kunnen zijn, dient het soort denken dat nodig is om culturele ervaringen te begrijpen, zich te kunnen ontwikkelen. Spelen of gaming vervult daarin volgens Johnson een cruciale rol, met name door het leren omgaan met complexe sociale relaties. Voor Holland Casino reden zich als maatschappelijke organisatie meer op de culturele en maatschappelijke kwaliteiten van spelen te willen richten.

Regels van het spel (veranderen)

Bij spelen horen regels. ‘Zodra de spelregels worden overschreden valt de spelwereld ineen’, schrijft Johan Huizinga in zijn Homo Ludens (1938). Een spelwereld houdt volgens Huizinga niet op bij beëindiging van het spel, de ‘betovering’ strekt verder. De verbondenheid met anderen die in deze zelf gecreëerde omgeving verkeren, het samen delen van een ‘geheim’, is een belangrijke kwaliteit van het spelen. ‘Het spel bindt en verlost. Het boeit. Het bant, dat wil zeggen betovert. Het is vol van die twee edelste hoedanigheden, die de mens in de dingen kan waarnemen en zelf kan uitdrukken: ritme en harmonie.’ Volgens Huizinga schept spel orde, is het orde en verwezenlijkt het in de onvolmaakte wereld en het verwarde leven een tijdelijke, beperkte volmaaktheid.

Transformatieproces: Ring van Moebius en Trefoil

De wens zich als organisatie meer te richten op spelen in bredere zin dan het huidige aanbod van Holland Casino vraagt een flinke transformatie van de organisatie. Het aangaan van nieuwe relaties en vormen van diverse samenwerkingsverbanden hoort daarbij. De Ring van Moebius -een gesloten band die een halve slag om zijn as draait- is de metafoor en inspiratiebron voor het veranderingsproces. Een moebiusring – bijvoorbeeld gemaakt van een lint - heeft daardoor slechts één oppervlak. Wie de ring volgt, bevindt zich dan weer aan de binnen-, dan weer aan de buitenzijde. De ring is een symbool voor het onalledaagse, voor gebeurtenissen die eigenlijk het begrip van de werkelijkheid ontstijgen, maar tóch realiteit zijn. De ring kan als symbool voor spelen gezien worden; spelen in de zin van een basishouding, a ‘quality of mind’ waarmee je je verhoudt tot de wereld om je heen en uittest wie je bent, wat je wilt, wat je kan en welke plaats je inneemt. Vanuit het oogpunt van de organisatie biedt de ring van Moebius een continue perspectiefwisseling en interactie tussen ‘binnen’ en ‘buiten’.
In de complexere vorm van de ‘trefoil’ beweegt de lijn van de ring langs de domeinen ‘verkennen’, ‘leren’ en ‘benutten’ en verbindt deze met elkaar in een permanente ‘flow’ van ontwikkeling.

Spelende organisatie

Een wezenlijke kwalificatie van het spel is spanning. Spanning = onzekerheid = kans. In de spanning wordt de kracht van de speler op proef gesteld. De collectieve kracht van een ‘spelende organisatie’ op weg naar 2015, in het geval van Holland Casino.

Ontwerpteam

Het ontwerpteam bestond uit het Blue Ocean team van Holland Casino (Noel Leise, Nick Hall, Carin van Berkel, Michiel Nube, Gerard Prins, Amber Ho-A-Sjoe, Angela Wijkstra), Marieke Baarslag van PWC en het door The Beach samengestelde team (Diana Krabbendam, Bas Ruyssenaars, Rein Jansma, Dick Koopman, Stef Kolman, Hannah Bonjer, Thomas Korthals Altes, Jesse Faber -interviews- en Coen Koomen - workshop kernwaarden).

“HET PROCES VAN CREATIEVE INNOVATIE EN DE CONFRONTATIE MET HET EIGENZINNIGE ONTWERPTEAM VAN THE BEACH HEBBEN GELEID TOT WAARDEVOLLE PERSPECTIEFVERSCHUIVINGEN EN EEN ESSENTIËLE ZOEKTOCHT NAAR NIEUWE BETEKENISSEN VOOR HOLLAND CASINO IN 2015. HET PROCES GING AF EN TOE GEPAARD MET VERWARRING EN ONGEMAK. MAAR DIE WAREN NOODZAKELIJK EN FUNCTIONEEL OM TOT NIEUWE INZICHTEN TE KOMEN.”
(Michiel Nubé MBA, directeur Xperience, Holland Casino)